Woke denken is een religie geworden
De Standaard
24 februari 2021
DE MENING
Ilja Leonard Pfeijffer
Iedereen weet dat het autoriteitsargument, het argumentum ab auctoritate, in de antieke retorica wordt beschouwd als een zwaktebod. Het gaat erom wat iemand zegt, niet wie diegene is. Toch vormt het een nuttige leidraad bij het vormen van opinies. Ik maak er zelf vaak gebruik van. Voordat ik besluit of ik ergens voor of tegen ben, kijk ik eerst wie de andere voor- en tegenstanders zijn. Meestal is het dan in één oogopslag duidelijk bij welke groep ik zou moeten willen horen. Voorbeelden te over. U kunt ze zelf verzinnen.
Maar. Er is een maar. Het overkomt mij steeds vaker dat ik een inhoudelijke overtuiging heb die mij met de verkeerde mensen dreigt te associëren. De vrijheid van meningsuiting is een voorbeeld. Die kan voor mij nauwelijks ver genoeg gaan en ik zal haar altijd met hand en tand verdedigen. Maar voor je het weet, kom je daarmee in het kamp terecht van extreemrechtse provocateurs, complotteurs, virus- en Holocaustontkenners.
Deze discrepantie tussen mijn mening en mijn affiliatie begint werkelijk te schuren als het gaat over politieke correctheid. Bij dat onderwerp wordt de spagaat tussen wat ik vind en bij welke groep ik wil horen steeds ongemakkelijker. Want natuurlijk ben ik een progressieve en schuldbewuste antiracist, die zijn eigen witte privilege niet wil ontkennen. Natuurlijk ben ik een feminist, de grootste feminist van Italië volgens Stella, en ben ik bereid mijzelf ondanks mijn lange haren te rekenen tot de minderwaardige en verachtelijke sekse. Natuurlijk weet ik dat er meer dan twee seksen bestaan, of helemaal geen seksen, zoals jullie willen, prima, helemaal voor. Ik ben zo woke als een Amerikaanse campus, echt waar.
Maar ik voel mij in toenemende mate ongemakkelijk bij de absolute en onaantastbare waarheid die het politiek correcte kamp, het kamp waartoe ik mijzelf zo graag wil rekenen, voor zichzelf opeist. Het woke denken is een religie geworden. Wie niet orthodox is in de politiek correcte leer, is een ketter en wordt geëxcommuniceerd. De ‘cancel culture’ is geen activisme, maar een kwalijke uitwas van absolutisme. Bovendien is het kinderachtig. In plaats van dat je afwijkende meningen probeert te analyseren en desgewenst te weerleggen, stop je je vingers in je oren en zing je heel hard lalala, het lijflied van de woke people.
Als we grote schrijvers niet meer mogen lezen, omdat ze als witte mannen geboren zijn in foute tijden, als ik mij als schrijver niet meer mag verplaatsen in wie ik maar wil, omdat ik mij niets mag toe-eigenen, als een redacteur van een opiniebijlage wordt ontslagen omdat hij een stuk met een afwijkende mening niet heeft gecensureerd, dan wil ik er niet meer bij horen. Op het gevaar af dat ik bij de verkeerden hoor.
Woke
Woke ("wakker') = alert op mogelijke maatschappelijke misstanden, zoals racisme en discriminatie, en proberend die te vermijden; maatschappelijk bewust; maatschappijkritisch (Algemeen Nederlands Woordenboek ANW